Wzrost stóp procentowych

Wysokość stóp procentowych ma niesłychany wpływ na gospodarkę, czyli budżet każdego z nas. W czasach pandemii stopy procentowe osiągnęły bardzo niską wartość, niższą niż kiedykolwiek. Każda ich zmiana powoduje duże zmiany w gospodarce. 

Czym tak naprawdę jest stopa procentowa? 

   Stopa procentowa to nic innego jak cena pieniędzy, którą trzeba zapłacić za ich wypożyczenie. Określa wysokość kwoty, jaką będzie trzeba zapłacić za pożyczenie od banku danej sumy pieniędzy oraz ile dostaniemy od banku w zamian za umieszczenie pieniędzy w jego depozycie. Warto pamiętać, iż stopy procentowe dotyczą także transakcji pomiędzy bankami.  Wysokość stóp procentowych w danym momencie pozwala nam na określenie czy w danym momencie opłaca się brać kredyt, czy jednak powstrzymać się do momentu ich obniżenia. Ponadto wyznaczenie stóp procentowych w znaczny sposób zapewnia stabilność polskiej złotówce. Jeśli mowa o naszej walucie, warto także wspomnieć o inflacji, która zazwyczaj kojarzy nam się negatywnie. W rzeczywistości jednak inflacja utrzymana na odpowiednio niskim poziomie jest naprawdę korzystna dla gospodarki kraju. Zjawiskiem przeciwnym do inflacji jest deflacja, która polega na długotrwałym spadku poziomu cen. Aby uniknąć tego typu sinusoidy cenowej, Rada Polityki Pieniężnej posługuje się wartością pieniądza przy pomocy stóp procentowych.

Jaki wpływ na rynek nieruchomości ma podwyżka stóp procentowych?

   Obecnie w polskich miastach odnotowano spadek popytu na zakup mieszkań. Widoczny jest znaczny trend wzrostowy cen nieruchomości, co z pewnością jest mocno powiązane z rozwijającą się inflacją.

  Przy aktualnym poziomie inflacji, zakup mieszkania jest inwestycją pozwalającą na ochronę swojego kapitału przed utratą wartości. Przez to, strona popytowa na rynku nieruchomości może zostać osłabiona. Podwyżki stóp procentowych mogą także zmniejszyć zainteresowanie zakupem mieszkania na kredyt. Wysokość rat w niedalekiej przyszłości może być niepewna. Możliwe są podwyżki nawet do 2%, co oznacza ze wysokość raty może wzrosnąć nawet o kilkaset złotych. Taka perspektywa znacząco zniechęca do zaciągnięcia kredytu hipotecznego. 

Wzrost stóp procentowych a kredyty hipoteczne 

   Stopy procentowe w Polsce ciągle rosną, podobnie jak ceny paliw i energii. Jeżeli ktoś w 2022 roku zastanawia się nad skorzystaniem z kredytu hipotecznego, warto zawnioskować o niego już teraz. Wiele bowiem wskazuje na to, że banki będą liczyć niższą zdolność kredytową, czego skutkiem może być niewypłacenie przez nich pożądanej przez nas kwoty. Rada Polityki Pieniężnej niemal co miesiąc podnosi stopy procentowe w celu zahamowania drastycznego wzrostu cen. W efekcie rośnie także zmienne oprocentowanie kredytu hipotecznego, co jednocześnie przekłada się ma wzrost raty kredytu. Przy wysokich stopach procentowych kredyty hipoteczne stają się zdecydowanie droższe, a także znacznie trudniej je uzyskać. Dla osób, które są w trudnej sytuacji i nie mają wystarczająco dużo pieniędzy na spłatę kredytu, istnieje możliwość pożyczki na spłacenie swojego kredytu hipotecznego. Tego typu pożyczki są nieoprocentowane. Innym ciekawym rozwiązaniem są także wakacje kredytowe. Polegają na zawieszeniu spłaty swojego kredytu hipotecznego na okres kilku miesięcy.

Co oznacza wzrost stóp procentowych?

   Wzrost cen jest zazwyczaj powodowany coraz wyższym poziomem inflacji. Jak już wcześniej wspomniano, aby zapobiec niebotycznemu rozwojowi wzrostu cen, Rada Polityki Pieniężnej podnosi stopy procentowe. Kiedy rosną, wówczas zwiększa się także wartość pieniądza. W takiej sytuacji Narodowy Bank Polski udziela pożyczki pieniędzy bankom komercyjnym po wyższej cenie. Wtedy też banki o charakterze komercyjnym udzielają kredytów o wyższym oprocentowaniu. Taki proces nosi nazwę restrykcyjnej polityki monetarnej.

   Walka z inflacją wymaga restrykcyjnych oraz stanowczych działań. Stabilność waluty oraz wzrost gospodarczy jest niezwykle ważny dla każdego kraju. 

Jakie są podstawowe stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego?

   Narodowy Bank Polski ustala obecnie pięć stóp procentowych. Każda z nich w nieco inny sposób otwiera ścieżkę wejścia do banku komercyjnego, a także do płynności, która oferowana jest przez NBP. Wyróżniamy następujące stopy procentowe:

• stopa referencyjna – istnieje od 1988 roku. Za pomocą stopy referencyjnej ustala się minimalną cenę po jakiej bank jest w stanie zorganizować operacje otwartego rynku między bankami. Tego typu operacje dotyczą najczęściej sprzedaży oraz zakupu papierów wartościowych, pozwalających na przywrócenie płynności w sektorze bankowym.

• stopa lombardowa – jest ustalana od 1992 roku. Stopa lombardowa jest ceną, według której Narodowy Bank Polski udziela pożyczek pod zastaw papierów wartościowych bankom komercyjnym. Przyjmuje się, iż cena pieniądza nie powinna przekraczać poziomu stopy procentowej. Stopa lombardowa umożliwia wyznaczenie maksymalnego oprocentowania dla kredytów, a także pożyczek. 

• stopa redyskontowa – istnieje od 1989 roku. Pozwala na wyznaczenie ceny, według której bank centralny może skupować weksle od wszelkich banków o charakterze komercyjnym.

• stopa depozytowa – funkcjonuje od 2001 roku. Określa oprocentowanie 1-dniowych depozytów składanych przez banki komercyjne w Narodowym Banku Polskim. 

• stopa dyskonta weksli – nalicza się ją w chwili przyjęcia przez Narodowy Bank Polski dyskontowanych weksli od banków komercyjnych. 

Jak i przez kogo ustalane są stopy procentowe?

   W Polsce obowiązuje ustawa (z dnia sierpnia 1997 roku), która mówi o tym, iż wysokość stóp procentowych ustala Rada Polityki Pieniężnej, czyli organ Narodowego Banku Polskiego. W składzie Rady Polityki Pieniężnej znajduje się dziewięciu członków, których kadencja trwa 6 lat. 

  Wysokość stóp procentowych ma znaczny związek z wszelkimi zdarzeniami rynkowymi. Na ich wzrost lub obniżenie może składać się wiele czynników. Manipulowanie wysokością stóp procentowych umożliwia realizację celu inflacyjnego, czyli optymalnego poziomu inflacji w danym okresie. 

Co wpływa na dane stopy procentowe?

  Ustalanie  wysokości stóp procentowych jest zależne przede wszystkim od sytuacji rynkowej, a także od wielu innych znaczących czynników.    Podczas analizy oraz podejmowania decyzji o wysokości stóp procentowych, Rada Polityki Pieniężnej bierze przede wszystkim pod uwagę założenia na przyszły rok. Zazwyczaj określają one cel oraz wszelkie uwarunkowania. Następnym ważnym aspektem pozwalającym na utrzymanie stóp procentowych na odpowiednim poziomie jest sprawozdanie z realizacji polityki pieniężnej, które przedstawia się w sejmie na zakończenie każdego roku. W procesie ustalania wysokości poszczególnych stóp procentowych niesłychane znaczenie ma sam raport o inflacji, w którym uwzględniana jest także projekcja inflacji na określony czas w przyszłości. Ponadto, pod uwagę brany jest także kurs walutowy. Rada Polityki Pieniężnej musi bacznie obserwować wszystkie czynniki mogące mieć wpływ na wysokość danej stopy procentowej.

Kiedy Narodowy Bank Polski może obniżyć stopy procentowe?

   Deflacja może mieć równie groźny i niekorzystny charakter co inflacja. Co prawda takie zjawisko jest sprzyjające dla konsumentów, jednak nie dla gospodarki kraju. Zazwyczaj w takich sytuacjach społeczeństwo wstrzymuje się od większych zakupów, oczekując jeszcze większego spadku cen. Aby cel inflacyjny został osiągnięty, podczas deflacji Rada Polityki Pieniężnej obniża stopy procentowe. Taki szereg działań nazywa się polityką ekspansywną, czyli polityką taniego pieniądza. Wówczas kosztu kredytów znacznie spadają, więc społeczeństwo częściej sięga po pomoc banków.