Pozwolenie na budowę – jak je uzyskać i ile kosztuje?

Planujesz rozpoczęcie budowy domu jednorodzinnego albo inne prace budowlane? W takim przypadku konieczne może być uzyskanie pozwolenia na budowę. Zobacz, kiedy jest ono potrzebne, jak je uzyskać i ile trzeba będzie za nie zapłacić.

Czym jest pozwolenie na budowę?

Pozwoleniem na budowę określa się rodzaj pozwolenia umożliwiającego przeprowadzenie prac budowlanych. Jest ono wydawane jako decyzja urzędowa, dlatego w celu jego uzyskania konieczne jest przejście odpowiedniej procedury.

Prawo budowlane wskazuje, że roboty budowlane można rozpocząć tylko na podstawie uzyskanego pozwolenia na budowę, za wyjątkiem robót, które go nie wymagają. W takiej sytuacji stosowana jest procedura zgłoszenia. Przy wybranych robotach pozwolenie i zgłoszenie nie są w ogóle konieczne.

Decyzja dotycząca pozwolenia na budowę wydawana jest przez organy administracji architektoniczno-budowlanej.

Prace budowlane można rozpocząć dopiero po uzyskaniu pozwolenia na budowę. Trzeba więc pamiętać o tym, aby złożyć wniosek wcześniej.

Kiedy pozwolenie na budowę jest konieczne?

W przypadku domów jednorodzinnych uzyskanie pozwolenia na budowę nie jest już konieczne – można skorzystać z procedury zgłoszenia budowy. Gdy inwestor chce, może natomiast ubiegać się o pozwolenie na budowę domu jednorodzinnego.

Czasami jednak pozwolenie na budowę jest konieczne do uzyskania. Wymaga tego sytuacja, gdy obszar oddziaływania domu dotyczy obszaru poza działką, na której ma się on znajdować. Również pozwolenie musi być wydane wtedy, gdy konieczne jest wykonanie postępowań środowiskowych, na przykład gdy działka znajduje się na terenie chronionym.

Pozwolenia na budowę nie wymagają między innymi:

– Wiaty o powierzchni do 50 m2, gdy na działce znajduje się budynek mieszkalny – można wtedy ustawić do 2 wiat na 1000 m2 działki,

– Altany wolnostojące o powierzchni do 35 m2 – można wtedy ustawić do 2 wiat na 500 m2 działki,

– Altany działkowe,

– Obiekty gospodarcze,

– Obiekty małej architektury.

Gdzie ubiegać się o pozwolenie na budowę?

Wydawaniem pozwoleń na budowę zajmują się organy administracji architektoniczno-budowlanej. Można uzyskać je w:

– Starostwach powiatowych,

– Urzędach wojewódzkich,

– Urzędach miast działających na prawie powiatu,

– Urzędach dzielnicowych w przypadku Warszawy.

Decyzję o pozwoleniu na budowę najczęściej wydaje starosta, natomiast w przypadku wybranych inwestycji wojewoda.

Od dnia 1 lipca 2021 roku można również skorzystać z procedury online za pośrednictwem portalu e-Budownictwo. Pozwala on na złożenie dokumentów przez internet.

Jakie dokumenty potrzebne są do otrzymania pozwolenia na budowę?

Do otrzymania pozwolenia na budowę konieczne jest przygotowanie szeregu dokumentów. Ich zakres zależny będzie od rodzaju planowanej budowy i miejsca prowadzenia robót.

Do głównych dokumentów potrzebnych przy uzyskaniu pozwolenia na budowę zalicza się:

– Wniosek o pozwolenie na budowę,

– Oświadczenie, że posiada się prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,

– Projekt budowlany – należy przekazać go w odpowiedniej liczbie egzemplarzy, na przykład 4 przy budowie domu,

– Zaświadczenie o tym, że projektant posiada uprawnienia do projektowania budynków,

– Decyzja o warunkach zabudowy – dotyczy sytuacji, gdy na terenie, na którym planuje się budowę, nie uchwalono miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,

– Potwierdzenie wniesienia opłaty – gdy ma być ona pobrana przez urząd.

Dodatkowo urząd może wymagać innych dokumentów w określonych, nietypowych przypadkach.

Jak otrzymać pozwolenie na budowę? Opis krok po kroku

Procedura uzyskania pozwolenia na budowę prezentuje się następująco:

1. Przygotowanie dokumentów

Należy zebrać wszystkie wymagane dokumenty do uzyskania pozwolenia na budowę oraz wypisać wniosek o pozwolenie.

W przypadku wątpliwości dotyczących koniecznych dokumentów warto skontaktować się z lokalnym urzędem.

2. Złożenie wniosku

Wniosek można złożyć osobiście w urzędzie albo za pośrednictwem internetu przez portal e-Budownictwo.

3. Kontrola wniosku przez urząd

Urząd sprawdza, czy złożone dokumenty są kompletne. Na tym etapie nie ocenia się jednak jeszcze jego poprawności. 

W przypadku pojawienia się braków w dokumentacji urząd wzywa do ich uzupełnienia w terminie minimum 7 dni.

4. Ustalenie stron postępowania

Urząd ustala, jakie strony będą uczestniczyły w procedurze administracyjnej dotyczącej wydania pozwolenia na budowę, co związane jest z obszarem oddziaływania obiektu.

Następnie urząd przekazuje zawiadomienia do stron o rozpoczęciu postępowania w związku z wydaniem pozwolenia.

5. Ocena, czy możliwe jest wydanie decyzji

Urząd dokładnie sprawdza, czy w danym przypadku wydanie decyzji o pozwolenie na budowę jest możliwe. Kontroluje zawartość i zgodność dokumentów z przepisami, planami.

Gdy pojawiają się nieprawidłowości, urząd informuje o nich wnioskodawcę i wzywa do ich usunięcia.

6. Wydanie pozwolenia na budowę

Gdy spełnione zostaną wszystkie warunki, urząd zatwierdza wniosek i wydaje pozwolenie na budowę. Gdy pozwolenie nie zostało wydane, urząd również o tym informuje. 

Od wydanej decyzji można również się odwołać oraz mogą zrobić to strony postępowania.

Warto pamiętać o tym, że decyzja o wydaniu pozwolenia na budowę staje się ostateczna w momencie, gdy minie 14 dni na odwołanie.

Ile kosztuje pozwolenie na budowę?

Uzyskanie pozwolenia na budowę związane jest z określonymi kosztami, które zależne są od rodzaju inwestycji budowlanej. Ile koszuje pozwolenie na budowę?

Opłaty urzędowe

W przypadku domów jednorodzinnych, gdy nie zamierza prowadzić się w nich działalności gospodarczej, urząd nie pobiera opłat. W przeciwnym przypadku opłata to 1 zł za m2, przy czym nie więcej niż 539 zł.

Opłaty można wnosić w kasie urzędu albo przelewem na jego konto – należy zachować potwierdzenie zapłaty, które dołącza się do dokumentacji.

Opłaty geodezyjne

Wśród dokumentów wymaganych do uzyskania pozwolenia na budowę znajdują się dokumenty geodezyjne. Głównym wydatkiem jest mapa do celów projektowych, której koszt wynosi zwykle od 1000 do 2000 zł.

Projekt budowlany

Jako że do uzyskania pozwolenia na budowę konieczne jest przedstawienie projektu budowlanego, należy też doliczyć go do kosztów.

Obecnie kupno gotowego projektu domu jednorodzinnego jest wydatkiem od około 2500 do 6000 zł. Projekt wymaga też adaptacji, co jest kosztem od 2000 do ponad 3000 zł. W przypadku projektów indywidualnych od architekta koszty są już wyższe.

Wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

W przypadku wypisu cena to 30 zł do 5 stron i 50 zł powyżej 5 stron. Za wyrys należy zapłacić 20 zł za każdą część. Suma opłat nie może przekroczyć 250 zł.

Wydanie decyzji o warunkach zabudowy

W przypadku właścicieli, użytkowników wieczystych gruntu jest bezpłatne. W przeciwnym przypadku to 598 zł.

Mapa ewidencyjna

Koszt jej uzyskania wynosi około 50 zł.

Odpis z księgi wieczystej

Cena uzyskania zwykłego odpisu to 30 zł.

Pełnomocnictwo

Gdy sprawa ma być załatwiona za pośrednictwem pełnomocnika, należy wnieść do urzędu opłatę skarbową za pełnomocnictwo, która wynosi 17 zł.

Jak długo czeka się na uzyskanie pozwolenia na budowę?

Czas wydania pozwolenia na budowę wynosi maksymalnie 65 dni. Jeżeli urząd przekroczy ten termin, wówczas nakładana jest na niego kara.

Pozwolenie na budowę – do kiedy jest ważne?

Wydane pozwolenie na budowę ma określony czas ważności. Gdy w tym czasie nie rozpocznie się inwestycji, konieczne będzie przejście całej procedury od nowa.

Decyzja dotycząca pozwolenia na budowę jest ważna w okresie do 3 lat od dnia, w którym stała się ona ostateczna.

Warto wskazać, że gdy budowa zostanie rozpoczęta w terminie 3 lat, natomiast następnie zostanie ona przerwana, od tego momentu znów liczy się kolejne 3 lata ważności decyzji. Wystarczy wykonać niewielkie prace na placu budowy, by decyzja mogła być przedłużona.

Dokładne informacje dotyczące uzyskania pozwolenia na budowę można uzyskać na stronach rządowych: 

– https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/34

– https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-zgode-na-budowe-domu

Źródłem przepisów jest Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.